Tenisçi Dirseği

Tennis Elbow (Tenisçi Dirseği Rahatsızlığı)


***Öncelikle bu yazı tamamen kort tecrübelerimizin ve çeşitli ortamlardaki (kitap, dergi, sohbet vb.) bilgilerimizin sonucudur. Kolunda tenis oynamasına problem oluşturacak ağrısı olanlar veya hiç problemi olmayanlar yazımızı dikkatle takip etsinler...

BELİRTİLER: Raket tutan kolun ön kısmının dirseğe yakın bölümü ve dirsekte sancı, yanma şeklinde; ayrıca çok hafif cisimleri bile kaldırırken duyulan rahatsızlıklar şeklinde görülür. Tenis oynamayanlarda da olabilir.

Teniste, profesyönellerde değilde, daha çok amatör oyuncularda görülür. Amatörlerde olmasının baş nedenide yanlış vuruş stilleri ve altyapı yetersizliğidir. Stilden kastettiğimiz backhand vuruşlarını tek elle düz ve spin vuranlardır. Yalnız burada çok önemli bir ayrıntıyı belirteyim. Tek el backhand vurulurken, normalde "sol el" topa hazırlık esnasında sağ ele yardımcı olarak raketi boğazından destekler, vuruş sağ elin tersiyle (sol el bırakılarak) yapılır. Ancak bizim sokak tenisi dediğimiz backhand stilinde tenis oynayanlar sol ellerini (yardımcı el) hiç bir şekilde kullanmazlar. Raket sağ elin uzak tarafında olduğu için denge noktası ileri doğru kayar ve raket ağır basar. Böylece anotomimize de ters olan bu hareket dirsekdeki kaslarda problem meydana getirir. Görüntü olarakda çirkin gözüken bu vuruş stili, teknik ve ciddi çalışmalar yapmadan oynayanlarda sıkça görülür ve birçok kişinin kolu bandajlı gezmesine neden olur. Ancak kolu çok kuvvetli kişilerde sol el kullanmadan backhand vuruşunu idare edebilmektedirler. Yalnız performansları çok düşüktür.

Bu konu ile bir çok yazı ve makalede yukarıda değindiğim backhand vuruşundan hiç bahsetmemiş olabilirler. Bizce elbowdan korunmak için aşağıdaki konulara dikkat etmek gerekir:

***STİL: Tenise yeni başladıysanız ve vuruşlarınız oturmamışsa kesinlikle çiftelbackhandi ve sol el denetiminde vurmak. Eğer tek el vuruluyorsa sol el desteğinin bir antrenör ile kontrollü olarak çalışılması ve duvarda bol pratik. Eğer hareket iyice oturmuşsa düz ve spin vuruşlar yerine yavaş veya slice vuruşlar denemek. Stilde diğer dikkat etmemiz gereken konuda kol gücüne dayalı vuruşlar yerine tüm gövdenin teknik bir zincirlemeyle topa yansıtılmasıdır. Buda vuruş gücünü arttıracağı gibi kolumuzun enerji sarfiyatını ekonomikleştirecektir. Çok az da olsa diğer dikkat edilebilecek taktik seçenekler backhandimize gelen topları forhande kaçmak, aşırı agresif oyunu beceremiyorsak daha derli toplu bir oyun denemek fayda getirecektir. Eğer backhandiniz yukarıdaki tanımlamalara uygun ve hala dirsek problemi varsa aşağıdaki seçenekleri inceleyelim.
* OYUN HIZI: Televizyondaki servis atışlarını görüp, onlarla aynı hızda servis atmaya çalışmak biraz hayal gibidir. Tenis oyuncuları 4 yaşından itibaren özel ağırlık, beslenme ve teknik antrenmanlarla bu günlere gelebilmektedir. 100 metreyi nasıl 10 saniyede koşamazsanız, Naim gibi 200 kiloluk halter kaldıramazsanız, 180 km hızla servis atamazsınız. Tenis oynayanlar hareketleri seyredip, okuduğunda atacaklarını zannederler. Oysa bu önce çalışma sonra yetenek işidir. Sonuçta, ısrarla usta oyun oynama sevdası, maçları kaybettirdiği gibi birde üstüne kolunuzu ve belki tamamıyla tenisinizi de kaybedebilirsiniz.

* OYUN SÜRESİ ve SIKLIĞI: Antrenman ve maçlar bazen uzar gider. Sakatlanmalar yavaş yavaş oluşabileceği gibi aniden de olabilmektedir. Tüm araştırmalarda ciddi sakatlıkların oyunun son %20 lik bölümünde çıktığını ortaya koymaktadır. Adalelerin yorulması, konsantrasyonun azalması ile birlikte istenmeyen durumlar oluşmaktadır. Oyun tadında kesilmeli, maçlara girilecekse muhtemel rakiplerinizi düşünerek, gerekli altyapı çalışmaları yapılarak turnuvaya girilmelidir. Haftada 3 gün düzenli tenis oynayanlarda elbow fazlaca görülmemektedir.
* KONDİSYON ÇALIŞMALARI: İyi ve sorunsuz tenis oynamanın baş koşulu temel kondisyondur. Ayakları gitmeyen bir tenisçi topa yetişemediği için kolu veya bileğini incitebilir; bir uzman kondisyonerden belirli bir dönem, tenisteki hedeflerinize paralel düzeyde neler çalışmanız gerektiğini öğrenmelisiniz. Basitçe yapmanız gerekenler ise, dayanıklılık için haftada bir uzun mesafe koşuları, sürat için kortiçi sprint eksersizleri, esneklik ve kas performansı için her antrenman önce ve sonrası strec (gerdirme) çalışmaları, kas kuvveti ve dayanıklılığı için ağırlık veya vücut ağırlığıyla çalışmalar yapmak gerekir. Hiçbirini yapamıyorsanız niye sakatım ve maç kazanamıyorum demeyin. Vakti az olanlar için, haftada iki gün evde mekik ve push up yapılmasını öneririz. Elbow problemleri olanlar ise önkol bölgesini çok kontrollü biçimde ağırlık ve stretching çalıştırmalıdırlar. Bu konu ile ilgili ağırlık çalışmalarını kasım 2003 te kondisyon bölümümüzde bulabilirsiniz.
* RAKET: Raket amatörler arasında elbowa ilk neden olarak görülmektedir. Bu konu raket satıcılarını iştahlandırmaktadır. Gelişen raket teknolojisi, bilinçli bir raket seçiminde elbow riskini azaltmaktadır. Ancak yinede elbow için raketin sapı el ölçüsüne uygun olmalıdır.

Çok ince olması bileğin raketi aşırı sıkmasına, kalın olması kavrama ve dönme momentlerinin artmasına neden olur. Diğer bir etken raket kafasıdır. Genis yüzeyli raket başları güçü arttıracağından kola gelen baskıyı azaltır. Usta raketleri genel kütle olarak ağır, kafaları hafif ve küçüktür. Eğer amatör ve kolunuz dertli ise Agassinin oynadığı raketlere özenmeyiniz. Raketle ilgili diğer faktör genel ağırlığıdır. Ağır bir raket oyun gücü ve manevralarınızı etkileyebileceği gibi kolunuzuda etkileyebilir. Son olarak raketin kordaj yada telinden bahsedelim. Tel kaliteli olmalı ve çok gergin çekilmemelidir. Gergin tel esnemeyi azaltacağı için daha fazla güç kullanımına gereksinim duyulacaktır. Unutmadan diğer bir uyarımızda strech raketler. Uzun raketler avantaj sağladığı gibi dez avantajda sağlar. Bu konuyu strech raketler konusunda inceleyeceğiz.
* TOP: Topların havalarının inik olması aşırı güç harcanmasına neden olur, top hissiniz bozulacağı gibi elinizide yorabilirsiniz. Kabak toplarla oynarkende aşırı hızlı seyretmeleri, ani ve uzak temaslarda incinmelere neden olabilir. Ayrıca ıslak kortlarda ağırlaşmış toplarla oynamak kolumuzu yorabilir.
* KORT YÜZEYİ: Parke zeminler gibi standart olmayan kortlarda, özellikle hızlı kortlar topun kayarak gelmesine, buda kolda baskıya neden olabilir. Diğer dikkat etmemiz gereken çok bozuk kort yüzeyleri, eski beton kortlar yada bakımsız toprak kortlar ani yön değişikliklerine neden olup refleks hareketlerimizde hazırlıksız yakalanabiliriz.
* ISINMA: Oyuna başlamadan önce gerdirme hareketleri yapılmalı, duvar çalışması imkanı varsa duvar yapmalı yada bir oyuncuyla mini tenis çalışması yapılmaldır. Diğer tespitlerimizden biriside, korta hiç ısınmadan çıkıldığı gibi birde hemen arka çizgiye çıkılarak, bütün gücüyle topa vurmaya başlayan tenisci tipleri vardır. Bu kişiler kendilerini sakatlayacakları gibi partnerlerinide sakatlarlar. Oyuna başlamadan önce mini tenis sahasında 5 dakika kadar ısınıp geriye kontrollü vuruşlarla açılmanızda büyük fayda vardır.

* YAŞ ve TECRÜBE: Ne yazık ki yaşla birlikte elbow riskininde artacağını düşünüyoruz. Eğer artan yaşınızla beraber antrenman düzeniniz bozuluyorsa iddalı oyunlardan kaçınmanızı, çiftler oyununu arttırmanızı tavsiye ederiz. Tecrübe ise uzun yıllar tenis oynayan kişilerin daha dirençli olabileceği gibi yılların verdiği bir deformasyonda kol ağrılarının artmasına neden olabilir.
* BECERİ DÜZEYİ: Top kabiliyeti uzun yıllar ve çalışmaların sonucu oluşturulan bir meziyettir. Daha öncede söylediğimiz gibi oyun seviyemize en uygun seçeneklerde antrenman yapmaya çalışmak, sakatlıklara karşı en büyük koruyucu olacaktır. Bayanlar daha zayıf kas yapısına sahip olduklarından backhandi kesinlikle çiftel denemelidirler.
* ÖNKOL BANDAJI: İyi tasarlanmış bir bandaj koldaki gerilim kuvetlerinin yer ve yönlerini değiştireceğinden faydalı olmaktadır. Tennis elbow ile ilgili diğer yazımız tennis elbow 2, Op.Dr. Altuğ Çalışır tarafından hazırlandı Kasım 2003.


ALINTI! Ali Ayaz

Herkese sakatlıklardan uzak keyifli oyunlar dileriz.